جریان نقد آزاد نشان دهنده پول نقدی است که مدیران به وسیله تقویت آن می توانند بر ارزش شرکت خود بیفزایند برای ارزیابی عملکرد شرکت از طریق معیار جریان نقد آزاد ابتدا بایستی عوامل موثر بر این معیار مثل سود خالص ،هزینه استهلاک دارایی های مشهود و نامشهود ،مخارج سرمایه ای ،سود تقسیمی ،هزینه تامین مالی ،مالیات بردرآمد و سایر مواردمشابه دیگر را شناسایی و مورد تجزیه و تحلیل قرار داد (پارسائیان،علی،1382).

جریان نقد آزاد برای شرکت معیاری است که سود آوری شرکت را پس از همه هزینه ها و سرمایه گذاریها اندازه گیری
می کند . معیار مزبور یکی از معیارهای متعددی است که برای مقایسه و تجزیه و تحلیل سلامت مالی شرکتها استفاد
می شود.

جریان نقدی آزاد شرکت برابر با جریان نقدی قابل پرداخت به تامین کنندگان منابع مالی، شامل: سهامداران و وام دهندگان، پس از پرداخت تمام هزینه‌های عملیاتی و انجام سرمایه‌گذاری لازم، شامل: سرمایه در گردش و دارایی ثابت است. جریان نقدی آزاد، برابر با جریان نقدی قابل پرداخت به سهامداران عام شرکت پس از پرداخت تمام هزینه‌های عملیاتی، هزینه‌های مالی، اصل وامهای دریافتی و انجام سرمایه‌گذاری‌های لازم است.در روش ارزش‌گذاری ارزش فعلی جریان نقدی، ارزش ذاتی ابزار مالی برابر با ارزش فعلی جریان نقدی مورد انتظار است.

ارزش سهام شرکت با محاسبه ارزش فعلی جریان نقدی آزاد سهامدار:

(Free cash Flow to Equity=FCFE

و جریان نقدی آزاد شرکت:

(Free cash Flow toFirm =FCFF) محاسبه شده است.

کاربرد مدلهای جریان نقدی آزاد در شرایط زیر مناسب است :

1-شرکت سود سهام پرداخت نمی‌کند.

2-سود سهام تقسیمی شرکت به گونه قابل ملاحظه‌ای با توان پرداخت شرکت متفاوت است.

3-جریان نقدی آزاد شاخص خوبی از سوددهی شرکت است.

4- ارزش‌گذاری با توجه به نظر سهامدار عمده انجام می‌شود.

در تجزیه و تحلیل موضوعات ،جریان نقد آزاد را به طور متفاوت تعریف می کنند برای تعریف این وجوه راههای زیادی وجود دارد که از مسائل و موضوعات منطقی و قابل مقایسه منتج می شود. شرکت ها،تحلیل گران و سرمایه گذاران به اهمیت جریان نقد پی برده اند ولی از تحلیل این جریانات زمانی می توانند استفاده بهتری داشته باشند که محاسبه جریان نقد آزاد از یکنواختی و ثبات بیشتری جهت مقایسه برخوردار باشد .

جنسن اولین فردی بود که جریان نقد آزاد را در قالب نظریه معروف خود تحلیل نمود . او هزینه های ناشی از جریان های نقد آزاد را هزینه هایی دانست که در پروژه هایی با ارزش فعلی خالص منفی سرمایه گذاری شده اند . از نظر جنسن مدیران واحد های تجاری با جریان های نقد آزاد و رشد کم،سود را کنترل می کنند تا سودهای کم و یا زیان های ناشی از سرمایه گذاری در چنین پروژه هایی را از بین برده و در کوتاه مدت منافع شخصی خود را تامین نمایند.

از نظر وی جریان های نقد آزاد واحد تجاری عبارت است از وجوه نقد حاصل از فعالیت های عملیاتی پس از کسر وجوه لازم به منظور سرمایه گذاری در پروژه های دارای ارزش فعلی خالص مثبت (بر مبنای تنزیل نرخ هزینه سرمایه قابل اتکا) . بنابراین لازم است پروژه ها از نظر ارزش فعلی خالص از طریق بکار بردن نرخ هزینه سرمایه قابل اتکایی ارزیابی و در صورت مثبت بودن آن وجوه لازم برای سرمایه گذاری در چنین پروژه هایی از جریان های نقد در دسترس واحد تجاری کسر گردد آنچه که می ماند به عنوان جریانهای نقد آزاد تلقی خواهد شد.

شرکتی که دارای جریان نقد آزاد بالایی باشد از مطلوبیت و محبوبیت بیشتری نزد سرمایه گذاران و بستانکاران برخوردار است این مطلوبیت زمانی قابل قبول است که شرکت مرحله رشد را گذرانده و دیگر فرصت های سرمایه گذاری سودآور بالایی نداشته باشد.(مهرانی،1382).

محققین حسابداری تعاریف متفاوتی از جریان نقد آزادارائه داده اند به طور مثال:

از نظر لن و پلسن جریان نقد آزاد شرکت عبارت است از سودعملیاتی قبل از هزینه استهلاک پس از کسر وجوه پرداختی بابت مالیات،هزینه بهره ،سود سهامداران ممتاز و سود سهامداران عادی .

از نظر کاپلند جریان نقد آزاد واحد تجاری عبارت است از سود عملیاتی پس از مالیات به اضافه ی
هزینه های غیر نقدی پس از کسر سرمایه گذاری (افزایش در تغییرات)در سرمایه در گردش ،اموال ،
ماشین آلات ،تجهیزات و سایر دارایی ها.

جاگی و گول معتقدند محاسبه جریان نقد آزاد براساس مدل جنسن بسیار مشکل می باشد زیرا که
نمی توان به طور سریع تمام پروژه های با ارزش فعلی خالص مثبت مورد انتظار واحد تجاری را شناسایی نمود علاوه بر این معمولا" اطلاعات در خصوص تعیین نرخ هزینه سرمایه قابل اتکا در دسترس نیست از این رو سعی شده است تا از مدل های دیگری که به نوعی مدل های جایگزین مدل جنسن هستند برای محاسبه جریان نقد آزاد واحد تجاری استفاده گردد.

از نظر مارتین و پتی معیارهای قدیمی حسابداری از قبیل سودهرسهم و بازده دارایی هابه تنهایی نمی توانند بیانگر عملکرد واحد تجاری باشند بلکه این معیارها باید در کنارمعیارهایی از قبیل جریانهای نقد آزاد واحد تجاری به کار برده شوند ،چون در حالی که سود مکررا"توسط مدیران واحدهای تجاری دستکاری می گردد،کتمان و دستکاری جریانهای نقد آزادبسیار دشوار می باشد.

Jensen(1986)-1

2-Lehn K and Poulsen A(1989)"Free Cash Flow and stockholders Gains in goingPrivate Transactions".Journal of practice and Theory Volume22 Hssue1 PP:93-108

3-Copeland T.E Koller T. and Murrin J.(1995)."Valuation Measuring and Managing the Value of Companies".Second Edition John Wiley and Sons Publishing

4-Jaggi B. and Gul A(2000)."Evidence of Accrual Management:Atest of the Free Cash Flow s and DebtMonitoring Hypothesis"

1-Martin J.D. and Petty J.W (2000)."Value –based Management:The Corporate Response to the Shareholder Revolution".Boston Massachusetts:Harvard Business School Press.

شنبه 18 اردیبهشت 1400 ساعت 20:04